Yaz hastal?klar?na dikkat! Güne?ten, a??r? s?cak ve havas?z ortamlardan kaç?n?n

Hava s?cakl?klar?n?n iyice etkisini artt?rd??? bu günlerde uzmanlar yaz hastal?klar?na kar?? uyar?yor. Yaz aylar?nda bula??c? hastal?klar?n  daha çok görüldü?üne dikkat çeken Enfeksiyon Hastal?klar? ve Klinik Mikrobiyoloji Uzman? Dr. Dilek Leyla Mamçu, s?cak havalarda mikrop bar?nd?rma riski yüksek olan g?dalardan uzak durulmas? gerekti?ini söylüyor. Yaz aylar?nda en çok ishal göründü?ünü belirten Mamçu, yaz hastal?klar?ndan korunmak için önlem al?nmas? gerekti?inin alt?n? çiziyor.

Üsküdar Üniversitesi NP?STANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastal?klar? ve Klinik Mikrobiyoloji Uzman? Dr. Dilek Leyla Mamçu, artan s?caklarla birlikte olu?abilecek hastal?klara kar?? bilgi verdi ve al?nabilecek önlemleri s?ralad?.

Yaz aylar?nda bula??c? hastal?klar daha çok görülüyor

Mikroplar s?cak ortamlarda daha h?zl? ço?ald??? için yaz aylar?nda baz? bula??c? hastal?klar?n daha fazla görüldü?ünü belirten Uzm. Dr. Dilek Leyla Mamçu, “G?dalar?n üreticiden tüketiciye ula?t?r?lmas?n?n herhangi bir a?amas?nda uyulmas? gereken kurallara uyulmamas?, mikroorganizmalar?n g?dalara bula?mas?na neden olur. Mikroplarla kirlenmi? g?dalar?n ve içeceklerin a??z yoluyla al?nmas? ise g?da zehirlenmesi ile kusma ve bazen de yüksek ate?le ortaya ç?kan ishal (gastroenterit) hastal???na yol açar. Ayr?ca yaz?n insanlar?n denize ve havuza girmesi sular? yutmalar?na ve kirli sulardan mikroplar?n al?nmas?na neden olur. Çok önemli bir ba?ka neden de sineklerin yaz aylar?nda ortaya ç?kmas?. Bilindi?i gibi sinekler çöp ve pislikle yiyecekler aras?nda mikrop ta??yan bir köprü olu?turur.” aç?klamas?nda bulundu.

S?cak havalarda mikrop bar?nd?rma riski yüksek olan g?dalardan uzak durulmal?

?nsan sa?l???n? tehdit eden salmonella ve benzeri bakteri toksinlerinin en çok tavuk eti, yumurta, krema, mayonez, midye, istiridye ve kabuklu deniz hayvanlar?nda bulundu?una dikkat çeken Mamçu, “Elde haz?rland??? için hijyen konusunda özel önem gerektiren ve iç s?cakl?klar? zararl? mikroplar?n ölmesini sa?layacak kadar yükselmeyen ?zgara köfteler, havas?z ortamda mikroplar?n toksin üretme riski olmas? nedeniyle bütün olarak çevrilmi? tavuk, pastörize edilmemi? sütten yap?ld???nda Malta hummas?na (Brusellozis) neden olabilecek peynir, vakumlu paketi aç?l?p k?sa sürede tüketilmeyen sosis ve salamdan uzak durmal?y?z. Sütlaç, kazandibi, muhallebi, dondurma gibi sütlü tatl?lar da haz?rland?ktan sonra so?utucuda tutulmazsa tehlikeli olabilecek g?dalar. Çi? yumurtadan yap?lan mayonez, marul, salata, maydanoz gibi sebzeler de iyi y?kanmad???nda riskli olabilir.” uyar?s?nda bulundu.     

Yaz?n en çok görülen hastal??? ‘ishal’

Yaz aylar?nda en çok görülen rahats?zl?klardan ishalin ve g?da zehirlenmelerinin özellikle yiyecek ve içeceklerin uygun olmayan ko?ullarda üretilmesi ve saklanmas? sonucunda görüldü?ünü vurgulayan Mamçu, “S?v? ve tuz kayb?n?n fazla olmad??? ishallerde, hastalar hastaneye yat?r?lmadan uygun diyetle ayakta tedavi edilir. Hemen ishal kesici ilaçlar (anti diyareik ilaçlar) kullanmak kesinlikle do?ru de?ildir. ?shal, ate?, kusma rahats?zl?klar?n?n üçü de ilk ba?larda vücudumuza zararl? etkenleri yok etmek veya atmak için yararl? birer savunma mekanizmalar?d?r. Bu mekanizmalar? engelleyici giri?imlerden kaç?n?lmal?d?r. Bununla birlikte dizanteri vakalar?, kolera ve fazla su/tuz kayb? hastaneye yat?? gerektirir. Antimikrobiyal tedavi gereken bakteriyel ve protozoal ishallerde uygun tedavi ba?lan?r. ?shal düzelene kadar ya?s?z ve posas?z g?dalarla, ishal diyeti uygulan?r ve hastan?n a??zdan bol s?v? almas? sa?lan?r. ?lk birkaç gün içinde yeme içme konusuna özen göstermek gerekir. Ba??rsaklar? uyaran çi? sebze ve meyve tüketiminden de kaç?nmak gerekir. ?lk günler k?zarm?? ekmek, patates ha?lama, yo?urt ve ayran tercih edilmelidir. Sonraki günler ?zgara et ve pi?mi? sebze yemeklerine ba?lanabilir.” ?eklinde konu?tu.

?shalde yap?lmas? gereken ilk müdahale

?shale ba?l? geli?en s?v? ve tuz kayb?n?n oldukça önem ta??d???na de?inen Mamçu, “Bu nedenle s?v? ve tuz kayb?n?n derecesi belirlenip az oranda ise a??z yoluyla, ?iddetli oranda ise damardan yerine konmas? gerekir. Ev ortam?nda yapabilece?iniz ilk müdahale; 5 su barda?? kaynat?lm?? so?utulmu? suya 2 çorba ka???? ?eker, 1 çay ka???? sofra tuzu ve 1 çay ka???? karbonat konarak yap?lan kar???m?n, mutlaka her ishal sonras? hastaya içebildi?i kadar s?k aralarla içirilmesidir. Ev ko?ullar?nda, a??zdan s?v? ve elektrolitler kusma ve mide bulant?s? nedeniyle yerine konam?yorsa veya ate? yükselmi?se, hemen bir sa?l?k kurulu?una ba?vurmal?d?r.” dedi.

Mamçu, ishale kar?? al?nabilecek önlemleri ise ?öyle s?ralad?:

- Besinlerin üreticiden tüketiciye kadar ula?mas?ndaki her safhay? denetlemek

- Kabu?u soyulabilen g?dalar?n kabuklar?n? soyarak, soyulmayanlar? ise iyice y?kayarak yemek

- Çi? veya az pi?mi? et yememek, çi? süt içmemek

- Genel temizlik kurallar?na uymak ve sineklerle sava?mak

Yaz aylar?nda havuzdan veya denizden bula?abilecek hastal?klara da dikkat!

S?caklar?n iyice artmas?yla birlikte havuza ve denize olan ilgi paralelinde buralardan bula?an enfeksiyonlar?n da artt???na i?aret eden Mamçu, “Özellikle yüzme havuzlar? birçok ki?inin ortak kullan?m alan? oldu?undan daha kolay kirlenebilir.  Birçok bakteri, virüs ve parazit bu kirlili?i yarat?r. Havuzlar?n yan? s?ra deniz ve ?rmaklardaki kirlili?in de E.coli, Cryptosporidium, Giardia, Shigella gibi suya kar??an mikroplar suyun yutulmas?, kula?a ve göze kaçmas?yla bireylerde ishal, mantar hastal?klar?, göz ve kulak enfeksiyonlar? gibi birçok ciddi sonuçlar do?uran hastal??a sebep olur. Bunlara da dikkat etmek gerekir. En iyi çözüm, havuz veya denizden ç?kar ç?kmaz mutlaka du? almak veya vücudu sabunlayarak, mikroplar?n ciltten at?lmas?n? sa?lamakt?r.” dedi.

Yaz hastal?klar?ndan korunma önlemleri

Yaz mevsiminde hava s?cakl?klar?n?n artmas?yla ortaya ç?kan ve bula??c?l??? yüksek hastal?klar? s?ralayan Uzm. Dr. Dilek Leyla Mamçu, bu hastal?klardan genel korunma önlemlerini s?ralayarak sözlerini tamamlad?:

- Güne?ten, a??r? s?cak ve havas?z ortamlardan kaç?n?n

- Hijyeni ve güvenli?i olmayan plaj ve havuzlar? kullanmay?n

- Hiçbir sebze ve meyveyi y?kamadan tüketmeyin

- Aç?kta sat?lan hiçbir g?da maddesine itibar etmeyin

- Günde en az 2 litre su için

- Ate? dü?ürücü olarak Paracetamol gibi ilaçlar? el alt?nda bulundurun